Melganzenvoet x Boomspinazie
De x in de naam slaat op het feit dat het een kruising betreft van twee soorten; meestal binnen hetzelfde geslacht. In dit geval dus een kruising van Melganzenvoet (Chenopodium album) met Boomspinazie (Chenopodium giganteum). Melganzenvoet is niet per se een stadsplant, maar wel overal te vinden en ook genoemd in Stadsflora van de Lage Landen. Boomspinazie is een cultuursoort die wordt gekweekt als bladgroente. Beide zijn van het geslacht Chenopodium. De naam komt van chenos=gans en podium=voet, dit naar de vorm van het blad. De beide soorten kruisen gemakkelijk en worden in sommige flora’s eigenlijk als dezelfde soort gezien.
Dat moet een mooi debat zijn tussen taxonomen.
De kruising
Als Boomspinazie en Melganzenvoet bij elkaar voorkomen, en Melganzenvoet komt overal voor dus dat gebeurt, dan komen ook wel eens afwijkende planten voor, ofwel kruisingen. Deze vallen vooral op door de roze binnenkant van de bladeren en vaak ook roze-achtige knoppen.
Wat opvalt bij de verspreidingskaarten op Verspreidingsatlas is dat de kruising vaker voorkomt dan de moedersoort Boomspinazie.
 |  |
| Verspreiding Boomspinazie | Verspreiding Melganzenvoet x Boomspinazie |
Het kaartje van Melganzevoet is niet opgenomen, zoals hiervoor gemeld. Deze is in vrijwel ieder km-hok te vinden.
Van belang te weten bij een afwijkende Melganzenvoet is, dat naast de rozeverkleuring van de bladen de bladvorm duidelijk langer dan breed is, zoals bij Melganzenvoet.
Boomspinazie
Boomspinazie, ook wel bekend als Reuzenmelde en als Reynier’s ganzenvoet, is een plant uit de amarantenfamilie (Amaranthaceae). Het is een eenjarige of tweejarige plant die oorspronkelijk afkomstig is uit oostelijk Azië, maar nu wereldwijd is verspreid. De soort is in gebruik als voedsel: de jonge bladen kunnen als spinazie bereid worden, en bevatten naast vitaminen en mineralen o.a. oxaalzuur en een zeepachtige stof saponine genaamd. Oxaalzuur is ook een bestanddeel van spinazie overigens.
Boomspinazie is een grote plant die gemakkelijk tussen de 1.50 en 2 meter wordt. De bladeren zijn in tegenstelling tot Melganzenvoet ongeveer even lang als breed en dofgroen gekleurd.
Melganzenvoet
Chenopodium album is zoals gezegd een veel voorkomende binnenlandse soort. Daarover in een andere aflevering meer.
Diverse feiten
Hybride Oorsprong: De hybride Chenopodium × reynieri komt beduidend meer voor dan de Boomspinazie, en heeft dankzij die hybridisering een groter aanpassingsvermogen dan de Boomspinazie.
Veelzijdige Eetbaarheid: Zijn zaden zijn niet alleen voedzaam, maar ook glutenvrij, waardoor ze een aantrekkelijke optie zijn voor mensen met dieetbeperkingen. Het geslacht Chenopodium is o.a. de leverancier van Quinoa.
Historische Gebruiken: Inheemse volkeren hebben al lang het belang van het geslacht Chenopodium erkend, waarbij veel soorten een belangrijk onderdeel van hun dieet vormen.
Bronnen
