Klein maar fijn
Vorig jaar fietste ik in de maand juni door de wijk Zandberg in Breda toen mijn aandacht werd getrokken door een populatie klaverzuring die er anders uitzag dan anders. Veel kleinere blaadjes! Dat vroeg om nader onderzoek. Ook de bloemetjes zagen er anders uit. Volgens Obsidentify ging het 100% zeker om kleine klaverzuring (Oxalis exilis). Dit jaar stonden ze er weer en nu veel meer. Ergens in het centrum van Breda kwam ik ze ook al tegen.
In onze steden is gehoornde klaverzuring (Oxalis corniculata) een zeer algemene verschijning. Meestal met bruinpaarse bladeren Dan is het de variëteit atropurpurea. Wanneer de bladeren groen zijn moet je op je hoede te zijn. Dan moet je eens goed op de grootte van de bladeren letten. Zijn de deelblaadjes kleiner dan zes mm dan kan het wel eens kleine klaverzuring zijn. Zijn ze gemiddeld groter dan zes mm dan is het waarschijnlijk ‘gewoon’ de gehoornde klaverzuring. Definitief uitsluitsel kun je krijgen door de bloem eens nauwkeurig te bekijken. De kleine klaverzuring heeft meestal vijf goed ontwikkelde langere meeldraden met helmknop en vijf kortere zonder. Omdat er altijd wel uitzonderingen zijn is het raadzaam om meer bloemen per plant te bekijken. De bloemen van de gehoornde klaverzuring hebben vrijwel altijd tien goed ontwikkelde meeldraden. De variëteit heeft bovendien een oranje ring in de bloem.
De kans op het vinden van kleine klaverzuring is tot op heden klein gebleken. De plant kwam tot voor kort niet in ons land voor. De eerste waarneming in Nederland was in 2016. Op Waarneming.nl is 2021 een “topjaar” met 20 waarnemingen.
De soort komt van oorsprong voor in Nieuw-Zeeland en Tasmanië. Waarschijnlijk door de handel in plantmateriaal is deze soort in Australië, Noord-Amerika en West-Europa terecht gekomen. Ivan Hoste heeft een boeiend artikel geschreven in het tijdschrift Dumortiera (jaargang 103/2014: 19-22) over de eerste en tot op heden enige waarneming van O. exilis in België. Hij komt tot de conclusie dat de import van sierplanten vanuit Engeland de primaire bron is van de in België gevonden exilisplanten. Op deze blog verscheen op 25 mei jl. een bijdrage van Annemarie Bosch over gele klaverzuringen. De centrale vraag is hoe je ze uit elkaar kunt houden. Annemarie noemt kleine klaverzuring een variëteit van de gehoornde klaverzuring. Op het forum ‘Lastige soortgroepen’ van Waarneming.nl wordt voor kleine klaverzuring zowel de naam O.corniculata var. microphylla als de naam O. exilis gebruikt. De NDFF Verspreidingsatlas zegt O.exilis en dat doet Ton Denters ook in zijn ‘Stadsflora van de Lage Landen’. Het is de vraag wie nu eigenlijk de geldige naam bepaalt.
