Nieuwkomers in de stad

Dit artikel is geschreven door Johan Vos, die 31 jaar stadsecoloog van Zoetermeer was.

Hierbij wil ik uw aandacht vragen voor de gestage opmars van Kransgras in Zoetermeer. Samen met een aantal andere, typisch stedelijke soorten als Gehoornde klaverzuring, Straatliefdegras, Groene en/of Geelrode naaldaar en Harig vingergras, is Kransgras tegenwoordig een vaste bewoner van de verharding in bijna alle Zoetermeerse wijken. Hoe snel deze inburgering is gegaan blijkt o.a. uit de tekst uit de meest recente Heukels’ flora (2005) die over deze soort meldt: ‘recent op een aantal plaatsen in het urbane gebied ingeburgerd’. In ‘Stadsplanten, veldgids voor de stad’ uit 2004 noemt Ton Denters Kransgras nog niet.
In Zoetermeer is Kransgras voor het eerst in 2008 waargenomen. Hoewel we nooit gericht gezocht hebben naar Kransgras kunnen we melden dat de soort zeven jaar later 22 keer in 13 Zoetermeerse km-hokken is waargenomen.
Kransgras is een vrij onopvallend éénjarig grasje dat, als zoveel andere stedelijke soorten, afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied. Op het eerste gezicht heeft het wel wat weg van Fioringras. Toch kan voor de herkenning de Heukels’ flora meestal wel in de rugzak blijven: als je er oog voor hebt herken je ze al op afstand hoor ik vaak om me heen.
Ook deze soort behoort tot de steeds groeiende groep stedelijke grassen, van zuidelijke herkomst, die na de langste dag in bloei komt.
Qua voorkomen gaat het om warme, vochtige en stenige groeiplaatsen, waaronder verwaarloosde stadstuinen met veel verharding; op de overgang van horizontale en verticale verharding, tegelpaadjes tussen achtertuinen, e.d.
Ik maak me sterk dat Zoetermeer niet de enige stad is waar deze ontwikkeling plaatsvindt en ben dan ook nieuwsgierig naar ervaringen uit andere steden.