Groene tongen op de muur.
In oude steden zie je ze nog wel eens aan de gevel van een apotheek hangen, de gaper. De gaper is een beeld van een mannenhoofd met vaak een uitgestoken tong met daarop een tabletje. Hier moest ik aan denken toen in een stuk je ging schrijven over de Tongvaren.
De Tongvaren (Asplenium scolopendrium) is in dit blog al een paar keer genoemd maar heeft nog geen eigen stukje gekregen dus dat werd hoog tijd.
Deze varen is de enige varen in ons land met een gave bladrand. Je kan hem op verschillende plekken tegenkomen. Meestal zie ik de Tongvaren op een muur staan. Dat kan een kademuur zijn maar hij doet het ook goed op tuinmuurtjes. Verder zag ik hem ook tussen de basaltblokken langs de rivier in Rotterdam. Maar ook op de grond kan deze varen goed groeien en dat kunnen soms forse exemplaren zijn.
De Tongvaren schijnt vorstgevoelig te zijn en wat dat betreft zijn het dus goede tijden voor de varen met de huidige warmere winters. In de winter kan je hem trouwens ook goed vinden want hij verliest dan niet zijn blad.
Volgens mij gaat het prima met de Tongvaren en hij schijnt dan ook toe te nemen. Staat hij eenmaal ergens dan kan hij ook goed “uitsporen” naar o.a. nabijgelegen muurtjes.
Naast de wilde Tongvaren zie je af en toe ook tuinvarianten groeien die soms ontsnappen en dan, zoals je kan zien op de laatste foto, op een kademuur terecht komen.
De naamgeving van de Tongvaren lijkt me duidelijk, de bladen van de plant lijken op een tong. Degene die hem een wetenschappelijk naam heeft gegeven vond hem meer op een duizendpoot lijken: ‘scolopendra’ = duizendpoot.
Een plant komt nooit alleen en ook de Tongvaren heeft zo zijn vrienden of misschien beter vijanden. Zo bestaat er een microvlinder met de mooie naam Tongvarenvretertje. In 2014 zijn vlinders en vraatsporen van deze soort aangetroffen in Bergen (NH). Hij heeft echter geen stip op de kaart tot nu toe. Ook kan er een Roest groeien op de varen en wel de Tongvarenroest maar ook deze is uiterst zeldzaam.
De enige echte bedreiging van de Tongvarens is de mens die hem soms verwijdert van zijn groeiplek. Zo’n tong kan tenslotte kietelen en dan stort straks de hele muur in.
