Dwerghavertjes

Geplaatst op door

Dwerghaver is een geslacht met twee grassoorten die vrij algemeen voorkomen in Nederland. Ze zijn vooral gebonden zijn aan stikstofarme en doorlatende bodems. Nou, daar hebben we in Nederland een behoorlijk areaal van, getuige beide verspreidingskaartjes. Ook in stedelijk gebied zijn beide soorten vaak te vinden. Daar zijn voldoende zandige en droge omstandigheden te vinden waar beide soorten zich goed thuis voelen.

Verspreidingskaart Zilverhaver
Verspreidingskaart Vroege haver

Zowel Dwerghaver als Zilverhaver zijn eenjarige soorten die indicatief zijn voor snel warm wordende en snel afkoelende zandgronden met veel winterannuellen. Dit zijn eenjarigen die in de herfst of winter kiemen. Er is een hele groep planten, in de Stadsflora van de Lage Landen ook wel floradwergen genoemd, die geassocieerd worden met deze twee kleine havers en volgens Wilde planten 3 was het Dwerghaververbond (Thero – Airion) ooit verantwoordelijk voor de grote hoeveelheid kleurrijke bermen op de droge zandgronden. Door toename van dynamiek, aanleg van autowegen, gebruik van pesticiden en stikstof en het gewijzigde bermbeheer, met te veel of helemaal niet maaien, is deze gemeenschap minder algemeen en vooral ook minder kleurrijk geworden.

Zilverhaver

Zilverhaver (Aira caryophyllea) doet zijn naam in de bloeitijd eer aan door de zilverachtige glans over de vaak kort gemaaide grasmat van bermen, spoorwegtaluds, braakliggende terreinen en ruderale terreinen. De wijd uitstaande ijle pluim met slechts enkele bloemen vallen vooral op als er niet veel andere soorten groeien.

Zilverhaver met onder andere Muurpeper in een schrale berm in Deventer.

Vroege haver

Vroege haver (Aira preacox) is mijn persoonlijke favoriet. Klein, maar fijn, In het voorjaar als de planten net gaan bloeien, dan zijn het frisgroene polletjes met een roodverkleurde basis en bij de bloemen witvliezig. Prachtige foto’s te zien op de verspreidingsatlas. Het leuke is, dat als het niet al te veel betreden is, ze ook in de zomer en nazomer nog goed zichtbaar zijn, zoals op de foto hieronder.

Vroege haver op een niet in gebruik zijnde losplaats voor vracht.

Dwerghavers in Deventer

In Deventer zijn op diverse plaatsen in wisselende samenstelling dwerghavers te vinden. Soms alleen, zoals op de foto hierboven op een niet meer in gebruik zijnde losplaats. Vaak ook op op kleine snelheidsbeperkende obstakels.

Maar vaak ook samen. Bijvoorbeeld in de diverse langgerekte bermen tussen weg en fietspad. Daar worden Vroege haver en Zilverhaver vaak vergezeld door Akkerereprijs, Muurpeper, Weegbreesoorten, Gewoon biggenkruid, Rood zwenkgras en af en toe Smal fakkelgras en Zandblauwtje. Hiermee komen deze wegbermen toch een beetje in de buurt van de rijkbloeiende wegbermen van weleer.

Bronnen:

Over Gerrit Hendriksen

Vanaf de jaren 1990 ben ik bezig met floristisch onderzoek, eerst in Amsterdam, daarna een aantal jaar in Leiden om vervolgens via Tiel in Deventer terecht te komen. De laatste jaren houd ik mij in en rond Deventer bezig met flora in zowel stad als landelijk gebied. Vooral de herinrichtingen van de diverse beken rondom de stad en het dynamische van zowel stad als de uiterwaarden van de rivier de IJssel leveren altijd leuke vondsten op. Vanaf 2019 ben ik lid van FLORON D6 Beneden-IJssel waarmee ik mijn bereik wat betreft kennis over de wilde flora van Nederland iets groter ga maken. In 2022 is het boek 'Ode aan de Flora van Deventer' verschenen waarin aan de hand van landschapstypen de opbouw van de flora wordt beschreven.