Goudenregens ontdekt door herbivoren
Goudenregens (Laburnum) danken hun naam aan de hangende bloeiwijzen vol goudgele bloemen. In ons land verwilderen momenteel drie soorten, zie onderstaande tabel. Die zijn van elkaar te onderscheiden door de geur van de bloemen en beharing van blad en peulen. Latijnse naam Nederlandse naam Herkomst Bloemen Blad Peulen L. alpinum Alpengoudenregen Centraal en zuid Europa […]
Vingerplant gaat de straat op
Op mijn nieuwe werkplek, de Leidse Hortus botanicus, kun je prachtig zien hoe nieuwkomers in onze flora de straat op gaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor Vingerplanten (Fatsia japonica), die ik vooral kende als kamer- en kuipplant. Het glimmende blad is heldergroen, valt niet af, en de aanvankelijk roestkleurig behaarde maar later kale stengels kunnen metershoog […]
Bijzondere bessen dragen bij aan biodiversiteit
Sachembij op bloemen van Ribes sanguineum in Utrecht – foto: Arian Jacobs-Brouwer Al honderden jaren staan er bessenstruiken in onze stadstuinen voor de productie van compotes, medicinale kruidenthee, sap en wijn. Aalbes (Ribes rubrum), kruisbes (R. uva-crispa) en zwarte bes (R. nigrum) zijn het bekendst. Plantenjagers brachten de laatste twee eeuwen diverse nieuwe sierbessen mee […]
Een lawine aan Sneeuwballen
Sneeuwballen van bevroren water zien we door opwarming niet veel meer rondvliegen.De botanische sneeuwbal rukt echter op: diverse nieuwe Viburnums verrijken onze wilde flora. Zie ook onderstaand overzicht. De struiken danken hun volksnaam aan de kogelronde tuilen vol sneeuwwitte kleine bloemetjes. De wetenschappelijke naam is afgeleid van het Latijnse viere, wat buigen of vlechten betekent, […]
Een rijk palet aan Paardenkastanjes
Paardenkastanjewoud in Trompenburg bij Rotterdam – foto: Barbara Gravendeel Het is herfst en veel stadsplanten produceren nu vruchten. Kastanjes, meer keren ontstaan tijdens de evolutie van de bloemplanten, horen bij de grotere categorie vruchten.Zowel Paardenkastanjes (Aesculus) uit de Zeepboomfamilie (Sapindaceae), als Tamme kastanjes (Castanea) uit de Napjesdragersfamilie (Fagaceae) liggen nu op straat.Deze bijdrage gaat over […]
Stadse Lijsterbes geliefd bij stand- en trekvogels
Vruchten van Zweedse lijsterbes in Leiden – foto: Arian Jacobs-Brouwer Lijsterbessen, vertegenwoordigers van de Rozenfamile, zijn populaire stadsbomen omdat ze goed tegen luchtvervuiling kunnen. De felgekleurde oranjerode bessen steken vrolijk af tegen al dat grauwe baksteen. Als laanboom zijn Meelbes (Sorbus aria) en Zweedse lijsterbes (Sorbus intermedia) geliefd. Meelbes komt uit Centraal- en Zuid-Europa. En […]
Klaverzuring roder in het stadse hitte-eiland
Ooit kwam in ons land één klaverzuringsoort voor: de witte (Oxalis acetosella). Maar dat is lang geleden. Diverse Klaverzuringen uit andere continenten verwilderen momenteel vanuit moestuin, siertuin, kuip of vensterbank. Zie onderstaande determinatietabel. Wetenschappelijkenaam Nederlandsenaam Oorsprong Bovengrondse stengel, ondergrondse wortelknol Bladkleur, aantal deelblaadjes Bloemaantal en -kleur O. acetosella Witte klaverzuring Inheems Bladloos, onopvallend Groen, […]
Heel Holland aan de Berberisheg
In de Middeleeuwen stond ons land vol heggen. Ieder hof werd omringd door een eigen haag. Afgaand op het spreekwoord ‘ik ken hier heg noch steg’ werden hagen gebruikt als middel om de weg te vinden. Daarnaast hielden ze natuurlijk vee binnen en ongenode gasten buiten. Tijdens de ruilverkavelingen na de Tweede Wereldoorlog zijn de […]
Vuurdoorns: evergreens vol winterkost
Tot een eeuw geleden was januari traditioneel de maand van afzien voor onze vruchteneters. Van onze inheemse flora hebben dan alleen Hulst, Klimop, Maretak en Wilde liguster nog vruchten. De toenemende populariteit van wintergroene tuinplanten heeft daar verandering in gebracht. De Rozenfamilie draagt het meeste bij aan een gevarieerder wintermenu. Veel ‘evergreens’ uit deze familie […]
Urbane knotwilgflora: nieuwe soorten in een oude jas
Knotwilgen langs Boshuizerpad in Leiden – Foto: Barbara Gravendeel Hollandser kan het haast niet: een weggetje met knotwilgen erlangs. Hoe ouder de knotwilg, meestal Salix alba, hoe groter en dieper de kroon. Mits goed onderhouden, kan een knotwilg een eeuw oud worden. En veel andere planten- en diersoorten onderdak geven, zowel in landelijk als in […]