Hard gras
Jarenlang ben ik langs de plek gelopen zonder dat het me direct was opgevallen. Het was de route die ik wel eens liep als ik de kinderen naar de basisschool bracht en haalde. Een keer was ik wat te vroeg bij het ophalen en keek ik eens goed in de hoeken en gaten van wat straten. Wat ik zag was rood aangelopen gras zo in de nazomer. Raar zag dat eruit zeg. Stukje gepakt, voelde stug aan. In mijn zak gedaan om thuis te determineren. Niet een heel lastig gras om te determineren, bleek al snel. Het bleek om Stijf hardgras (Catapodium rigidum) te gaan. Achteraf, verschrikkelijk veel op geslapen, op de camping in Zuid-Frankrijk.
Best wel trots met deze melding van een gras dat vooral in de Zuid-Limburg van nature voorkomt en verder nogal eens wordt gemeld in het westen van het land, waar het zich, naar het schijnt uitbreidt. Het lijkt een echte urbane soort te gaan worden.
Het plekje heeft sindsdien mijn warme belangstelling en ook mijn waakzame blik. Op een zaterdag, onderweg naar de supermarkt, zag ik dat de bewoners van het huis waar het grootste deel van de populatie staat, ‘onkruid’ aan het weghalen waren. Alvast excuses voor de stereotypering. Een man met ontbloot bovenlijf en vol met tatoeages was daar naast de ‘wilde rozenstruik’ en de hogere kruiden ook de complete populatie Stijf hardgras aan het verwijderen. Gelukkig was ie net begonnen met de ‘makkelijk’ te verwijderen soorten: Canadese fijnstraal en de hogere grassen. Ik knoopte een praatje aan en wees hem op het gras. Tot mijn verbazing -nooit oordelen is het devies- was hij heel geïnteresseerd en vond het leuk dat er een bijzondere soort stond en zou het zeker laten staan. Eigenlijk was hij best wel trots en blij dat ik hem erop had gewezen.
Daarmee was de bedreiging nog niet geweken, bleek even later. Ik werd namelijk via via benaderd door een ecoloog die een ‘quickscan’ in mijn wijk aan het uitvoeren was. Delen van de bestrating in de wijk zouden namelijk ‘gerenoveerd’ worden en hij vroeg mij of ik bijzondere elementen kon aanwijzen. Nou dat kon ik wel en dan met name deze populatie Stijf hardgras.
Een paar weken later kreeg ik van de stadsecoloog een schrijven met daarin het plan voor het gebied waar het hardgras staat. Het plan was de tegels te verwijderen, de toplaag en vooral het zand tussen de voegen apart te houden en er na bestrating weer overheen te strooien. Dit alles, ruim na de zaadzetting te realiseren.
Dit is inmiddels alweer ruim jaar een geleden, én het staat er weer, bijna net zoveel als voor de ingreep.
Tegenover deze bewuste plek bleek nog veel meer Stijf hardgras staan. Altijd stond daar namelijk een auto; althans als ik er langs kwam. Toen deze eens weg was zag ik nog eens honderden planten staan. En verderop in een onbeduidend gangetje nog meer, een voor mij nieuw onderdeel van de populatie.
Het mooie aan dit verhaal is dat ‘wetenschap van het volk’ , citizen science zoals dat zo mooi heet, ten goede en tevens zichtbaar gebruikt wordt voor het behoud van bijzondere elementen.