Harig knopkruid – een plantje voor soep en salades

Geplaatst op door

Harig knopkruid

De klimaatveranderingen zijn ontegenzeggelijk van invloed op onze flora en fauna. Een klein voorbeeld uit de binnenstad van Amersfoort. Het is de tweede helft van december en de eerste week met nachtvorst, tot min zeven graden, is al geweest. De kou verdwijnt en ineens zie je daar in de bescherming van een gebouw Knopkruid in bloei staan. Volgens de flora zou deze plantensoort eind oktober al uitgebloeid moeten zijn. Met de loep blijkt al snel dat we te maken hebben met Harig knopkruid.

Een snelle blik op de plant leert dat we duidelijk te maken hebben met een vertegenwoordiger van de familie van de composieten: bloemen met in het hart alleen buisbloemen of alleen lintbloemen of in het hart buisbloemen en aan de rand lintbloemen. Bij het geslacht Knopkruid wordt het hart van de bloem gevormd door buisbloemen en zien we aan de rand van de bloem vijf lintbloemen. Niet aaneengesloten zoals bij Margriet of Madeliefje maar met tussenruimten.

Het geslacht knopkruid bestaat in Nederland uit twee soorten: Kaal knopkruid en Harig knopkruid. Voor een snelle determinatie in het veld kun je het beste kijken naar de beharing van de stengels. Bij Kaal knopkruid is sprake van spaarzame beharing waarbij de haren aanliggend zijn. Bij Harig knopkruid is sprake van behaarde stengels waarbij de haren afstaand zijn. Er zijn zowel gewone haren als klierharen aanwezig.

De knopkruidplanten hebben rond het midden van de vorige eeuw hun weg naar Europa gevonden vanuit Midden- en Zuid-Amerika. In 1863 werd Kaal knopkruid voor het eerst in Nederland gevonden. Harig knopkruid volgde in 1920. Beide soorten zijn nu zeer algemeen en zijn niet kieskeurig in de groeiplekken. Je vind de planten vaak op omgewerkte grond, moestuinen, akkers en braakliggende grond. Het is duidelijk een pionier plant die door landbouwers en moestuinliefhebbers als onkruid wordt beschouwd. De planten zijn eetbaar en worden in andere landen wel gedroogd om als soepkruid te gebruiken of worden in salades gegeten.

De bloem van zowel Kaal als Harig knopkruid hebben een hart van gele buisbloemen en aan de rand vijf witte lintbloemen.
Harig knopkruid heeft een stengel met afstaande haren. Er zijn zowel haren als klierharen aanwezig.
Knopkruid heeft een voorkeur voor omgewerkte grond zoals bv.. akkers, moestuinen en braakliggende grond. Maar voelt zich ook prima thuis in voegen op de rand van de bestrating zoals hier tegen de gevel van een oud pand in de binnenstad van Amersfoort

 

 

Op de pagina’s Stadsplanten van Amersfoort proberen wij vooral aandacht te geven aan planten die algemeen voorkomen in een bepaalde tijd van het jaar. Dat geeft de grootste kans dat de beschreven plant eenvoudig op dat moment gevonden kan worden in de eigen omgeving. Daarnaast melden wij uiteraard ook vondsten van bijzondere, zeldzame planten.

Over Joop de Wilde

Sinds mijn jeugd heeft de flora en fauna van deze wereld mijn belangstelling gehad. Mijn bijzondere aandacht gaat uit naar varens en muurplanten. Deze site geeft mensen de mogelijkheid wilde planten uit hun directe omgeving te leren kennen.